جام ارجان
تیشرت جام ارجان، هدیه ی آرکیوفشن در المپیک ۲۰۲۱ توکیو به تیم ملی ایران است که با افتخار پشتیبان و حامی آنها شده ایم. بیایید در مورد این جام بدانیم و با کمک هم و با خرید این اثر به دنیای باستان نگاهی نو کنیم.
اَرگان یا اَرجان (Arjan)، معرب ارگان/آریاگان، نام باستانی شهرستان بهبهان در استان خوزستان است. این شهر باستانی متعلق به دوره ایلامی،دوران میانی در ایران بود که در مرز خوزستان و فارس واقع شدهبود. خرابههای شهر در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی بهبهان در دو طرف حاشیه رود مارون اطراف قدمگاه امام رضا بهبهان واقع شدهاست. وسعت این محوطه باستانی حدود ۵۰۰ هکتار است. در اولین مطالعات پیرامون شهر قدیم ارجان، قدمت این شهر به دوره ساسانیان (۲۲۴–۶۵۲ میلادی) نسبت داده شده ولی در سال ۱۳۶۱خورشیدی در نزدیکی این محوطه باستانی، آثار یک آرامگاه متعلق به حدود هزاره دوم قبل از میلاد و به دوره ایلامی کشف شد که باب جدیدی در باستانشناسی این محوطه تاریخی گشود. این آرامگاه حاوی تابوتی بزرگ از جنس برنز بود. به همراه این تابوت یک حلقه طلایی، نود و هشت دکمه زرین، ده ظرف استوانهای، یک خنجر، یک میله نقرهای، تنگ و ساغر و سینی برنزی با تصاویر تاریخی پیدا شدند که به ۸۰۰ سال پیش از میلاد برمیگردند.
نقشهای سینی ارجان شامل یک گل رز شانزدهپر در مرکز سینی، سپس یک ردیف شیر، و پنج ردیف نقوش متنوع مربوط به مراسم مختلف در بقیه فضا کنده شده و فاصله بین این نقوش را چند ردیف گیس بافت پر کردهاست. بر اساس نقوش این سینی، ظاهراً یکی از فرمانروایان ایلامی برای مدتی به یکی از مناطق کوهستانی برای شکار عزیمت کرده، و در غیاب وی در محل حکومت شورش به وجود آمدهاست. شاه به محل حکومت برمیگردد و شورش را سرکوب میکند. سردسته شکارچیان نیز در یکی از نگارهها، حیوانات شکار شده را به پیش شاه میبرد و شاه طی مراسمی جشن میگیرد. همچنین، قدیمیترین تصویر از یک چنگنوازیا به قولی لیرنوازایرانی در میان گروه نوازندگان در این سینی به چشم میخورد. در لبهٔ پشت جام نیز کتیبه ای میخی به خط ایلامی نقش بستهاست.
یکی از کشفیات مهم این محوطه تاریخی، حلقه قدرت زرینی است که در دست چپ متوفی قرار داده شدهاست. این حلقه دارای دسته استوانه ای هلالی شکل تو خالی است که دو انتهای آن به دو صفحه بیضی شکل ختم میشود. قسمت داخلی این صفحهها بهطور قرینه با نقش دو شیر بالدار که در دو طرف درخت مقدس ایستادهاند تزیین شدهاست. دور تا دور نقوش نقش گیس باف دیده میشود. در زیر پای شیرها سه ردیف نقش به صورت طاق هلالی شکل کنده شده و بر روی دسته، شیارهایی ایجاد شده که انتهای آنها به یک گل دوازده پر در قسمت بیرونیِ دو صفحه، ختم میشود. این حلقه دارای کتیبه ای به خط میخی عیلامی در قسمت دسته است که ترجمه آن کیدین هوتران پسر کورولوش است.
بازمانده شهر باستانی ارجان
ویژگی این آرامگاه استفاده از ملاط قیر و اندود گچ به لحاظ جلوگیری از نفوذ رطوبت همجواری با رودخانه مارون بودهاست. یکی از کشفیات مهم این محوطه تاریخی حلقه قدرت طلایی ارجان است. شکل حلقه طلائی (قدرت) ارجان تجسمی از یک لوتوس (نیلوفر آبی) است که حامل پیامهای ذهنی و اساطیری است. این حلقه طلائی ۲۳۷ گرم وزن دارد و متصل به یک دسته مجوف است. قدمت این حلقه قرن هشتم قبل از میلاد است. تا کنون نظیر این حلقه طلائی در هیچیک از حفاریهای علمی بدست نیامده است.
- نظرات
هنوز نظری ثبت نشده
اولین نفری باشید که نظر میدهید
ثبت نظر